فهرست محتوا
خال ممکن است روی پوست هرکسی دیده شود. گاهی وجود خال بر سلامت روانی و جسمانی افراد تاثیر منفی دارد. برخی افراد از وجود خال در بدن خود احساس ناراحتی می کنند لذا اقدام به برداشتن خال می کنند. ملانوما نوعی سرطان پوست می باشد که با رشد غیر قابل کنترل ملانوسیت ها به وجود می آید. سرطان هنگامی آغاز می شود که سلول های بدن شروع به رشد خارج از کنترل می کنند. سلول های بدن در هر ناحیه از بدن می توانند به سرطان تبدیل شوند و به دیگر نقاط بدن گسترش پیدا کنند. ملانوما به نسبت سایر سرطان های پوست کمتر دیده شده است، ولی خطرناک تر می باشد. اما این سوال پیش می آید که آیا برداشتن خال ارتباطی با سرطان دارد؟ علائم خال های سرطانی چیست؟ پاسخ این سوال برای خیلی از متقاضیان برداشتن خال مهم است. گاهی به دلیل حساس بودن موقعیت خال ها و علائمی که خال ها دارند لازم است بررسی شوند.
خال چیست؟
خال یک ضایعه ای می باشد که به دلایل مختلفی در سطح پوست بدن ظهور می یابد. برخی خال را به رنگ مشکی می شناسند، این مطلب برای تعریف خال درست است اما کافی نیست. زیرا خال ها معمولا به یک شکل نمی باشند. وجه تمایز خال ها بر اساس ویژگی هایی نظیر رنگ، اندازه، نوع، مسطح یا برجسته بودن و محل ظهور است. لازم است بدانید خال طیفی از مشکلات پوستی را در بر می گیرد که بر اثر نقص عملکرد یک یا چند بافت پوستی بوجود می آید.همچنین ازجمله ویژگی های بارز خال ها ظهور آن ها به تنهایی یا بصورت گروهی می باشد.
انواع خال
خال ها براساس نوع بافتی که دچار نقص شده است نام گذاری می شوند. ازجمله آن ها می توان به موارد ذیل اشاره نمود.
- خال عروقی
- خال چربی
- خال سلول رنگدانه ساز
یکی از شایع ترین نوع خال ها، خال ناشی از کاهش عملکرد سلول های رنگدانه ساز می باشد.
آشنایی با خال های بدخیم
خال های بدخیم مانند ملانوما جدی ترین نوع سرطان پوست می باشد که در سلول های تولید کننده ملانین به وجود می آیند. رنگدانه ای که باعث می شود به پوست شما رنگ دهد. علاوه بر این ملانوما می تواند در چشم ها و به ندرت در برخی از قسمت های بدن نیز مانند گلو و بینی نیز ایجاد شود. هنوز علت دقیق ملانوما مشخص نمی باشد. ولی قرار گرفتن در معرض نور خورشید و تخت های برنزه می تواند خطر مبتلا شدن به ملانوم را بالا ببرد. خطر مبتلا شدن به این نوع سرطان پوست در کسانی که زیر 40 سال سن دارند بیشتر می باشد. مطالعات نیز نشان می دهد زنان بیشتر از مردان درگیر ملانوما می شوند.
علائم و نشانه های ملانوما
خال های بدخیم مانند ملانوما می توانند در هر ناحیه از پوست ایجاد شوند. این نوع خال ها معمولا در بخشی از نواحی پوست که بیشتر در معرض نور خورشید قرار گرفته اند، مثل صورت، بازوها، پشت و پاها ایجاد می شوند. علاوه بر این ملانوما ممکن است در نقاطی که زیاد در معرض نور خورشید قرار ندارند مانند کف دست، ناخن و کف پا نیز دیده شود. ملانومای پنهان در کسانی که پوست تیره دارند بیشتر از سایرین مشاهده می شود.
نشانه های خال های بدخیم مانند ملانوما عبارتند از:
- ایجاد رشد رنگدانه یا ظاهری کاملا غیر معمولی رو پوست
- تغییر اساسی در خال
- یک دست نبود خال: شکل عجیب و کناره های ناصاف داشتن
بهتر است بدانید آغاز رشد ملانوما همیشه به صورت خال نمی باشد . علاوه بر این می تواند روی پوستی با ظاهر طبیعی نیز ایجاد شود.
علائم خال های بدخیم مانند ملانوما به شرح زیر می باشد:
- درد
- خارش
- خونریزی
بسیاری از خال های سرطانی با این نشانه ها و علائم همراه می باشد. خال های سرطانی دارای انواع مختلفی هستند. یک گونه از ملانوما به شکل رگه های سیاه رنگ یا قهوه ای زیر ناخن انگشتان دست و پا مشاهده می شود. به یاد داشته باشید خال های سرطانی پوست شبیه کبود شدگی می باشد که بهبود نمی یابند.
چه خال هایی ملانوما را نشان می دهند؟
برای شناسایی خال های بدخیم که امکان دارد سرطان پوست یا ملانوما را نشان دهند باید به حروف ABCDE دقت نمایید. این حروف به شما می گوید که به چه علائمی باید توجه کنید:
- A این حرف اشاره به شکل عجیب و نامتقارن دارد. در پی خال هایی با اشکال نامنظم مثل دو نیمه متفاوت باشید.
- B این حرف اشاره به حاشیه خال های بدخیم نامنظم دارد. باید در پی خال هایی با حاشیه کاملا نامنظم، پوسته پوسته یا بریده بریده باشید.
- C این حرف اشاره به تغییر رنگ دارد. در پی خال هایی باشید که دارای رنگ های ناهموار دارند.
- § D این حرف اشاره به قطر دارد. در پی خال هایی بزرگتر از 4/1 اینچ باشید.
- E این حرف اشاره به تکامل و تغییرات دارد. با گذر زمان باید در پی تغییرات باشید. خال های بدخیم امکان دارد خارش یا خونریزی ایجاد نمایند.
خال های سرطانی از نظر ظاهری کاملا متفاوت می باشند. بعضی از خال ها امکان دارد تمام تغییرات ذکر شده در بالا را داشته باشند. در حالی که بعضی دیگر تنها یک یا دو ویژگی را دارند.
چه عواملی خطر ابتلا به ملانوما را افزایش می دهند؟
عواملی که امکان دارد خطر ابتلا به خال های بدخیم یا ملانوما را افزایش دهند، شامل موارد زیر می باشد:
- آفتاب سوختگی: آفتاب سوختگی می تواند خطر مبتلا شدن به خال های بدخیم مانند ملانوما را افزایش دهد.
- قرار گرفتن در معرض نور خورشید: اگر در معرض نور آفتاب قرار بگیرید بیشتر از سایر افراد درگیر ملانوما می شوید.
- سیستم ایمنی ضعیف: کسانی که سیستم ایمنی ضعیف دارند بیشتر از بقیه افراد درگیر ملانوما می شوند.
- ژنتیک: اگر یکی از اطرافیان و بستگان نزدیک شما به این بیماری باشند، احتمالا شما نیز به این عارضه دچار خواهید شد.
چه عواملی سبب بروز خال میشود؟
معمولا خال ها در تمامی سنین دیده شده اند، اما مهمتیرن عوامل بروز خال در افراد می توان به موارد زیر اشاره نمود.
- قرار گرفتن در معرض نور خورشید: بسیاری از افراد که به دلیل شغل هایشان مدت زیادی در زیر نورخورشید قرار می گیرند، بیشتر به مشکلات پوستی مبتلا می شوند. از بارزترین مشکلات پوستی ظهور خال در بدن می باشد.
- دلایل ارثی: اغلب علت بروز خال در افراد دلایل و مشکلات ارثی می باشد.
برداشتن چه خال هایی باعث بروز سرطان می شود؟
باید توجه داشته باشید که برداشتن هیچ خالی باعث بروز سرطان نمی شود. اما خال هایی که از قبل علائم سرطان را داشته باشند امکان بروز سرطان وجود دارد. لذا قبل از انجام برداشتن خال بهتر است اول نمونه برداری از خال انجام شود. پس از نمونه برداری، پزشک به سرطانی بودن و یا خوش خیم یا بدخیم بودن سرطان پی خواهد برد.
خال های سرطانی چه علائمی دارند؟
- رشد ناگهانی خال: اشتباه نکنید، گاهی بر اثر افزایش سن خال ها رشد تدریجی دارند. در اینصورت احتیاجی به نگرانی نیست. همچنین اندازه خال ها خیلی مهم است. معمولا خال های سالم اندازه بیش تر از6 میلیمتر ندارند. درصورتیکه خال هایتان بیش از این مقدار است بهتر است با پزشک مشورت کنید.
- تغییر رنگ خال: معمولا رنگ های قرمز، آبی، سفید و خاکستری باید مورد توجه قرار گیرند. اما توجه کنید زمانی که خالی در محیط خود بصورت تیره پیشرفت کند نیاز به بررسی فوری دارد.
- تغییرات سطح خال: ازجمله می توان به بروز ترشح، پوسته شدن، خشن و خشک شدن خال، زخم شدن و یا خونریزی بر سطح اشاره نمود.
- نامنظم شدن حاشیه خال یا یک دست نبودن خال
- محو شدن مرز بین پوست سالم و خال
- غیر قرینگی در خال
- بروز درد، خارش و حساس شدن خال ها
- بهتر است به خال هایی که بعد از 30 سالگی بروز می یابند بیشتر توجه شود.
- خال های مادرزادی از دیگر خال هایی می باشند که نیاز به بررسی و نمونه گیری از آن ها افزایش می یابد.
انواع خال های مادرزادی
این نوع از خال ها از زمان تولد همراه فرد می باشند. خیلی کم پیش می آید که در روزهای اول بروز یابند. در اینصورت به آن ها خال های مادرزادی تاخیری می گویند.از جمله این خال ها می توان به موارد یل اشاره کرد.
- لکه های عروقی و بوسه فرشته
- لکه های شیرقهوه ای
- خال های گوشتی یا مول
- لکه های مغولی مایل به خاکستری و یا آبی
- خال های شرابی رنگ
- همانژیوم
برخی سرطان های خطرناک که خال ها را درگیر می کنند کدامند؟
ملانوما ازجمله سرطان پوست می باشد که بیشتر، خال های مادرزادی را تحت تاثیر قرار می دهد. معمولا قطر این نوع از خال ها بیشتر از 20 سانتیمتر می باشد. همچنین قابل ذکر است که علاوه بر سرطان های پوستی برخی دیگر از سرطان ها نظیر سرطان کبد، ریه و معده نیز سبب تغییر رنگ درخال های مادرزادی می شوند.
آیا باید برای هر نوع تغییر رنگ خال نگران بود؟
رنگ قهوه ای و یا سیاه خال ها به دلیل وجود سلول های رنگدانه ساز می باشد. این سلول ها رنگدانه ای به نام ملانین را تولید می کنند. هرکدام از خال ها الگوی رشد خاص خود را دارند. به تدریج و باگذشت زمان این خال ها بزرگتر و تغییر رنگ می دهند. لذا با هر تغییر در رنگ خال ها باید نگران شد. لکن بایستی در صورت بزرگ شدن آنی و تغییر رنگ فوری خال ها به پزشک مراجعه کرد.
درمان خال های بدخیم
درمان خال های بدخیم مانند ملانوما که نوعی سرطان پوست است مثل سرطان های دیگر می باشد. اما برعکس سرطان های داخل بدن، دسترسی به بافت سرطانی و از بین بردن آن آسان تر می باشد. به همین علت جراحی گزینه مناسبی برای درمان ملانوما می باشد. عمل جراحی شامل برداشتن ضایعه و بعضی از بافت های غیر سرطانی اطراف آن می باشند. لازم به ذکر است بدانید زمانی که جراح ضایعه را جدا می کند، آن ها را به قسمت آسیب شناسی می فرستد تا میزان درگیری سرطان را تعیین کند. زیرا باید اطمینان حاصل کند که همه را جدا کرده است.
اگر خال های بدخیم مثل ملانوما سطح وسیعی از پوست را پوشش دهد، امکان دارد پیوند پوست لازم باشد. پزشک پرتودرمانی را نیز برای درمان ملانوما پیشنهاد می کند. برخی از درمان ها به شرح زیر می باشد:
- ایمونوتراپی: در این روش پزشک داروهایی را برای کار با سیستم ایمنی به منظور مقابله با سرطان توصیه می کند.
- شیمی درمانی: در این روش، پزشک از داروهایی استفاده می کند که سلول های سرطانی را کاملا مورد هدف قرار می دهند.
مهم ترین روش ها جهت پیشگیری از ملانوما
- در تمام روزهای سال از ضد آفتاب استفاده کنید. برای اینکه درگیر خال های بدخیم مانند ملانوما نشوید، حتما از ضد آفتاب استفاده کنید. در روزهای ابری سال هم نباید استفاده کردن از ضد آفتاب فراموش شود.
- در اواسط روز کم تر از خانه بیرون بیایید. سعی کنید بیشتر فعالیت های خود را برای عصر برنامه ریزی کنید. قرار گرفتن در معرض نور خورشید سرطان پوست را افزایش می دهد.
- عینک آفتابی را هرگز فراموش نکنید. سعی کنید در طول روز که بیرون از خانه هستید استفاده از کلاه لبه پهن و عینک آفتابی را فراموش نکنید.
- از لامپ ها و تخت های برنزه بپرهیزید. لامپ ها و تخت های برنزه اشعه ماورا بنفش را می توانند ساطع نمایند. همچنین به آسانی خطر ابتلا به سرطان را افزایش می دهند.
- متوجه تغییرات پوستی خود باشید. حتما پوست خود را از لحاظ داشتن کک و مک و برجستگی ها بررسی کنید. از آینه کمک بگیرید تا بتوانید صورت، گوش ها، گردن و پوست سر خود را نیز کاملا بررسی نمایید.
سخن آخر
پوست انسان مثل یک آینه اکثر مشکلات درونی بدن انسان را نشان میدهد. به همین دلیل لازم است به علائمی که توسط پوست نشان داده می شود توجه کرد و اقدامات لازم را هرچه سریعتر انجام داد.
لذا در صورت مشاهده هر یک از علائم فوق بهتر است به پزشک پوست و مو مراجعه نمایید. همچنین اگر تصمیم به جراحی خال دارید بهتر است قبل از انجام آن یک جلسه مشاوره ای با پزشک داشته باشید و تغییرات خال را برایشان مطرح کنید. در صورت عدم وجود علائم سرطان شما می توانید به برداشتن خال بپردازید.
برای اطلاعات بیشتر به بهترین دکتر پوست درتهران مراجعه نمایید.